Cân bằng nội môi là một khái niệm rất quan trọng, một trong những khái niệm đầu tiên mà một tân sinh viên y khoa nên học khi tiếp cận nghiên cứu về cơ thể con người.
1. Cân bằng nội môi là gì?
Cân bằng nội môi là khả năng tự điều chỉnh của sinh vật, điều này rất quan trọng để giữ cho môi trường bên trong không đổi bất chấp những thay đổi của môi trường bên ngoài (khái niệm về trạng thái cân bằng động).
Ví dụ, hãy nghĩ về nhiệt độ cơ thể chúng ta, nhiệt độ này được duy trì ở các giá trị gần 37°C bất chấp những thay đổi của môi trường (tất nhiên là trong giới hạn nhất định). Ngay cả độ pH của máu, hơi kiềm (7,4), cũng không thể dao động quá lớn, khi chúng vượt quá 0,4 điểm sẽ gây ra các bệnh lý rất nghiêm trọng.
Cân bằng nội môi đặc biệt đề cập đến việc duy trì động về thể tích, nhiệt độ và độ axit của "môi trường bên trong". Điều kiện này là cần thiết cho sự sống còn của toàn bộ sinh vật.
2.Cơ chế duy trì cân bằng nội môi diễn ra theo trật tự nào?
Có hai cơ chế khác nhau để điều chỉnh cân bằng nội môi: phản hồi tiêu cực và phản hồi tích cực.
Phản hồi tiêu cực là hệ thống phản hồi chính của mọi cân bằng nội môi và cho phép tạo ra sự thay đổi ngược lại với tác nhân kích thích ban đầu.
Mặt khác, phản hồi tích cực cho phép bạn tăng tốc hoặc tăng cường quá trình sau các kích thích nhận được.
Để cơ chế phản hồi hoạt động tốt, cần có ba thành phần:
Một thụ thể có thể nắm bắt các biến thể của môi trường bên trong.
Một trung tâm điều khiển và tích hợp diễn giải các tín hiệu của thụ thể và điều chỉnh các phản ứng.
Một cơ chế hiệu ứng được giao nhiệm vụ tạo ra các phản ứng (hành động) cần thiết để khôi phục các điều kiện tối ưu điển hình của cân bằng nội môi.
Vùng não quan trọng nhất để duy trì cân bằng nội môi là vùng dưới đồi, do đó hoạt động thông qua hệ thống nội tiết, hệ thống thần kinh tự trị và hệ thống động lực. Các cơ quan khác liên quan đến việc duy trì cân bằng nội môi là gan và thận.
3. Hậu quả của mất cân bằng nội môi là gì?
Các vấn đề trong việc duy trì cân bằng nội môi có thể dẫn đến tình trạng mất cân bằng nội môi, liên quan đến các bệnh khác nhau như tiểu đường, hạ đường huyết, tăng đường huyết, bệnh gút và mất nước. Lão hóa cũng là một nguyên nhân gây mất cân bằng nội môi.